Sunday, May 25, 2008

Монгол бєєгийн шашны тvvх

Монгол бєєгийн шашин болбоос дэлхийн бvх шашны дунд хамгийн шудрага шашин мєн.
/Бямбын Pенчин/


Монголчуудын эрт дивангарын vндсэн шvтлэг бол бєє мєргєлийн шашин юм. Байгаль хvн хоёрын харилцан шvтэлцээнээс хамааралтай бєє мєргєлийн уг гарал нь асар эртний балар цагын гvнд vvсчээ.
МЭЄ IV - III жилийн ємнєх vед хамаарах чулуун зэвсгийн vеийн археологийн малтлагаар олдсон чулуун онгод, чулуун чимэг зvvлт, хадны сvг зураг, хvрэл зэвсгийн vе болох МЭЄ YIII - YI зуунд хамаарах археологийн малтлагаар олдсон хvн дvрст хvрэл цутгамал онгод, амьтны дvрс нь эртний бєє мєргєлийн шашны илрэлийн ул мєр юм. Эдгээр олдвор нь тухайн vеийн бєє мєргєлийн эд зvйлсийн vнэт дурсгал болон єнєєг хvрчээ.

Хvннv улсад бєє мєргєл ихэд дэлгэрсэнээр улс гvрэн ч хvчирхэгжсэн. Хожимын Сvмбэ, Нирун, Хитан улсуудын vед євєг дээдэс маань унаган мєргєлєє дээдэлж ирсэн. Хамаг монголын vед хаан Чингис бєє мєргєлийг vлэмж єргємжилж хамгийн дээд тvвшинд гаргасан юм. Манай vндэсний тєрмєл шашин бол олон жилийн тэртээгээс тєв азийн тэгш єндєрлєг дэх нvvдлийн соёл иргэншлийн гvнд, тvvний бvрэлдэхvvн хэсэг vзэл санаа нь бєєгийн шашин болно. Їvнээс vзхэд ер нь балар эрт цагт єєр єєр нэртэйгээр бvх дэлхийд ноёрхож байсан. бєєгийн шашнаас ертєнцийг vзэх єєр єєрийн vзэл санааг номлосон тусгай бие даасан шашнууд улбаалан vvссэн болохоор бєєгийн шашин єєрєєсєє олон шашин тєрvvлсэн эдгээр шашингуудын альнаас нь ч их шашин билээ. Бєєгийн шашны зvтгэлтэн бєє нар нь тэнгэр газар усны эзэд дээдсийн сvнс, онгодыг биежvvлж, тэдэнтэй байнга шууд харьцаж тэднээс мэдээлэл авч дамжуулдгаараа анхныхаа хэлбэр агуулгыг хэвээр нь хадгалж ирсэн євєрмєц талтай болно.

Бєє мєргєлийн гол шvтээн болон тэнгэрийн vзлийн тухай академич Ш.Бира Их Британи, Умард Ирландын нэгдсэн вант улсын Азийн судлах хааны нийгэмлэгийн Денис Синорын медалийг гардуулах ёслол дээр уншсан лекцэндээ "Бєє мєргєлийн сургаал ёсоор эцэг тэнгэр бол ертєнц дахины гагц эрхэм дээд эр бэлгийн ер бусын их хvчийг тєлєєлєх бєгєєд тэр нь эх газар дээрхи байгаль нийгмийн бvх vзэгдэл юмсын анхдагч дээд эзэн ажээ. Монголчууд гагц тэнгэрт итгэх бєгєєд тvvнийг vзэгдэх ба vл vзэгдэх амьтан юмсын бvтээгч хийгээд ертєнцийн аливаа жаргал зовлонгийн эзэн хэмээн vзнэ. Тvvх vзэл санааны баримтын vvднээс авч vзвэл Монголын тэнгэрчлэл бол эдvгээгийн бидний дэлхийчлэл, тэнгэрийн vзэл нь глобализм буюу дэлхийчлэлийн vзэлтэй харьцуулан vзэж болмоор байгаа юм."; хэмээн дурдсан байна.

Энэ нь амьтны чємєгний хєндий ясыг модонд хавсарч цохиж исгэрэх маягаар онгодоо дууддаг байжээ. Анхны холбого, хонгилуурын хэлбэрийг vхрийн эврийг цоолж тvvний нvхээр шившлэг vйлдэх зан vйлийг хийж байжээ. Хожим бєєгийн хувцас хэрэглэл нилээд боловсронгуй болж хэнгэрэг барьж хуяглаж бєєлєх болжээ.

No comments:

: