Үсгийн эндүүрлийг хэлэлцье - 1
Сонинд МонЦаМэ-гийн мэдээ байнга нийтлэгддэг. Хамгийн сүүлчийн мэдээн дээр Гарвардын Их Сургууль шилдэг хэмээн бичсэн, түүний доор нэгэн хүн “Гарвард байхдаа яахав дээ, Харвард гээч” гэсэн сэтгэгдэл үлдээсэн байна. Ингэхэд барууны хэлнүүдийн Х-г Г-ээлэн Гитлер, Гюго, Гавана гэх ёс ямар сурвалжтай юм бэ?
Сонинд МонЦаМэ-гийн мэдээ байнга нийтлэгддэг. Хамгийн сүүлчийн мэдээн дээр Гарвардын Их Сургууль шилдэг хэмээн бичсэн, түүний доор нэгэн хүн “Гарвард байхдаа яахав дээ, Харвард гээч” гэсэн сэтгэгдэл үлдээсэн байна. Ингэхэд барууны хэлнүүдийн Х-г Г-ээлэн Гитлер, Гюго, Гавана гэх ёс ямар сурвалжтай юм бэ?Орос, Слав хэлтнүүдийн зарим аялгуу, ялангуяа Киевийн аялгуунд Г, Х-г солин хэрэглэх ёс байдаг байна. Михайл Горбачев дандаа “Я ховорю (орсоор бол говорю)…” хэмээдэг байсныг манайхан санаж байгаа. Үүнээс гадна Орос хэлэнд кирилл үсгийг анх хэрэглэхдээ зөвхөн дуутай Г гийгүүлэгчийг тэмдэглэхээс гадна үгийн эцсийн дуугүй гийгүлэгчийг мөн тэмдэглэж заншсан байна. Тиймээс Бог, Благ гэх мэт үгс Бох, Блах хэмээн дуудагдана. Энэ мэт Орос хэлний авиазүйн дотоод онцлогоос шалтгаалан барууны хэлнүүдийн шүргэх Х авиагаар эхэлсэн үгсийг Орос хэлнээ Г үсгээр буулгах болжээ.
Монгол хэлний хувьд Киевийн аялгуу огт хамаагүй учир Х үсгээр тэмдэглэх нь зөв юм. Хаанахын ямар ч дарга, хэл шинжээч хэлээгүй атал аяндаа цэгцрэн, хүмүүс өөрсдөө Харвард, Холливүүд, Хонг-Конг гэхчлэн бичдэг болсон нь сайшаалтай. Гэвч одоог хүртэл Гитлер, Гавана, Стокгольм хэмээн бичсээр байна.
Бага байхад дунд сургуулийн маань нэг багш хас тэмдгийг тайлбарлахдаа дөрвөн тийшээ харсан Г үсэг, тэр дөрвөн Г бол Гитлер, Геббелс, Гиммлер, Геринг нар хэмээн хэмээн итгүүлж байж билээ. Одоо бодоход энэ дөрвийн хоёр нь Г-гээр биш Х-гээр (Hitler, Himmler, Goebbels, Goering) эхэлж байж. Дөрвүүлээ Г-гээр эхэлсэн байлаа гэж бодоход юу гэж л германууд кирилл Г үсэг дөрвөн тийш нь тавиад сууж байх вэ дээ.
Одоо нэгэнт л орос хэлний дүрмийг баримтлах шаардлагагүй нь тодорхой тул барууны хэлнүүдийн H (эйч) бүхий үг бүрийг Монгол сонин хэвлэлд Х-гээр буулгаж байх нь зохистой. Ялангуяа орос хэлнээс орчуулга хийж буй эрхэм нөхөд, МонЦаМэ-гийн ажилтнууд үүнд анхаарууштай байна. Х-Г андуурагддаг зарим байнгын хэрэглээний нэрсийг жагсаавал:
Хамбург, Холланд, Хавана, Харри Поттер, Хюго, Хэйне, Хумболдт, Хонолулу, Херман (Уэллс), Хайти, Хондурас, Ханнибал, Харолд, Хэктор, Хэлиос, Хэраклес…
Монгол хэлний хувьд Киевийн аялгуу огт хамаагүй учир Х үсгээр тэмдэглэх нь зөв юм. Хаанахын ямар ч дарга, хэл шинжээч хэлээгүй атал аяндаа цэгцрэн, хүмүүс өөрсдөө Харвард, Холливүүд, Хонг-Конг гэхчлэн бичдэг болсон нь сайшаалтай. Гэвч одоог хүртэл Гитлер, Гавана, Стокгольм хэмээн бичсээр байна.
Бага байхад дунд сургуулийн маань нэг багш хас тэмдгийг тайлбарлахдаа дөрвөн тийшээ харсан Г үсэг, тэр дөрвөн Г бол Гитлер, Геббелс, Гиммлер, Геринг нар хэмээн хэмээн итгүүлж байж билээ. Одоо бодоход энэ дөрвийн хоёр нь Г-гээр биш Х-гээр (Hitler, Himmler, Goebbels, Goering) эхэлж байж. Дөрвүүлээ Г-гээр эхэлсэн байлаа гэж бодоход юу гэж л германууд кирилл Г үсэг дөрвөн тийш нь тавиад сууж байх вэ дээ.
Одоо нэгэнт л орос хэлний дүрмийг баримтлах шаардлагагүй нь тодорхой тул барууны хэлнүүдийн H (эйч) бүхий үг бүрийг Монгол сонин хэвлэлд Х-гээр буулгаж байх нь зохистой. Ялангуяа орос хэлнээс орчуулга хийж буй эрхэм нөхөд, МонЦаМэ-гийн ажилтнууд үүнд анхаарууштай байна. Х-Г андуурагддаг зарим байнгын хэрэглээний нэрсийг жагсаавал:
Хамбург, Холланд, Хавана, Харри Поттер, Хюго, Хэйне, Хумболдт, Хонолулу, Херман (Уэллс), Хайти, Хондурас, Ханнибал, Харолд, Хэктор, Хэлиос, Хэраклес…
Мягмарын Саруул-Эрдэнэ (Монгол Соёлын Төв)
No comments:
Post a Comment